Chỉ số MCV cho biết thể tích trung bình của hồng cầu. Đây là một trong các chỉ số thuộc tổng phân tích tế bào máu. Chỉ số MCV bất thường thường liên quan đến thiếu B12, axit folic, sắt. Vậy chỉ số MCV là gì? Chúng có ý nghĩa gì khi chỉ số này tăng hoặc giảm? Hãy cùng phòng khám endoclinic.vn tìm hiểu nhé!
MCV trong xét nghiệm máu là gì?
MCV (Mean Corpuscular Volume) là một chỉ số trong xét nghiệm tổng phân tích tế bào máu (Công thức máu). MCV cho biết thể tích trung bình của hồng cầu trong máu. Chỉ số MCV giúp phân loại các tình trạng thiếu máu khác nhau, bao gồm thiếu máu hồng cầu nhỏ, thiếu máu hồng cầu to và thiếu máu đẳng bào.[1]
MCV có thể phân loại các dạng thiếu máu và hướng tới nguyên nhân gây ra bệnh. Chỉ số MCV giảm (< 80 fL) có thể do thiếu máu do thiếu sắt, bệnh thalassemia. Ngược lại, chỉ số MCV tăng (> 100 fL) có thể xảy ra do thiếu vitamin B12 hoặc thiếu folate.
Chỉ số MCV trong xét nghiệm máu là gì?
Chỉ số MCV là chỉ số cho biết thể tích trung bình của hồng cầu. Thông tin sau đây sẽ cung cấp thêm các thông tin về chỉ số MCV trong máu. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng số liệu bên dưới chỉ mang tính chất tham khảo và có thể thay đổi giữa các phòng thí nghiệm khác nhau.
Ngoài chỉ số MCV, trong tổng phân tích tế bào máu ngoại vi còn các các chỉ số khác như chỉ số MPV, HCT, MCH, MCHC, RDW,…
Chỉ số MCV trong xét nghiệm máu bình thường là bao nhiêu?
Chỉ số MCV bình thường ở người lớn là từ 80 đến 100 femtoliter (fL). Tuy nhiên, khoảng bình thường này có thể thay đổi, phụ thuộc vào giới tính và tuổi tác.[2]
Bảng dưới đây tóm tắt lại khoảng giá trị MCV bình thường theo tuổi tác và giới tính:
| Tuổi | Nam | Nữ |
| 1-19 tuổi | 81.9 – 87.3 fL | 82.4 – 87.3 fL |
| Từ 20 tuổi trở lên | 89.8 – 93.6 fL | 90 – 92.5 fL |
Tuy nhiên, đôi khi chỉ số MCV bình thường nhưng vẫn có khả năng bị thiếu máu, khi đó bác sĩ cần xem xét các chỉ số còn lại trong xét nghiệm máu để xác định nguyên nhân. Một số nguyên nhân có thể gây thiếu máu đẳng bào như mất máu cấp, suy thận và hiếm gặp hơn là suy tủy xương.
Chỉ số MCV trong máu cao là bao nhiêu?
Chỉ số MCV cao khi MCV tăng trên 100 fL. Lúc này, hồng cầu đang to hơn bình thường, hay còn được gọi là thiếu máu hồng cầu to.[3]
Chỉ số MCV trong máu thấp là bao nhiêu?
Chỉ số MCV thấp khi MCV thấp dưới 80 fL. Tình trạng này cho biết hồng cầu đang nhỏ hơn bình thường, gọi là thiếu máu hồng cầu nhỏ.[3]
Nguyên nhân làm chỉ số MCV trong máu cao là gì?
Chỉ số MCV cao là một dấu hiệu cho thấy kích thước hồng cầu đang lớn hơn mức bình thường. Thiếu máu do thiếu B12 hoặc folate là những nguyên nhân thường gặp gây tăng MCV trong máu.
Bệnh thiếu máu ác tính
Bệnh thiếu máu ác tính là một tình trạng tự miễn dịch, xảy ra khi hệ miễn dịch tấn công các tế bào niêm mạc dạ dày và làm cản trở quá trình hấp thụ vitamin B12 trong cơ thể. Khi bị thiếu hụt vitamin B12, cơ thể tạo ra những tế bào hồng cầu (RBC) to hơn so với bình thường, khiến chỉ số MCV tăng cao.
Thiếu Vitamin B12
Vitamin B12 là một chất cần thiết để sản xuất hồng cầu. Thiếu máu do thiếu vitamin B12 xảy ra khi cơ thể không có đủ hồng cầu bình thường. Các tế bào hồng cầu ở hầu hết những người mắc bệnh thiếu máu do thiếu vitamin B12 thường sẽ có kích thước to hơn bình thường.[4]
Thiếu folate
Cơ thể cần folate (vitamin B9) để sản xuất các tế bào hồng cầu. Thiếu máu do thiếu folate khiến cơ thể sản xuất những tế bào hồng cầu to bất thường, từ đó khiến chỉ số MCV tăng cao.
Ngoài ra, folate rất quan trọng cho sự phát triển của thai nhi và giúp ngăn ngừa các dị tật bẩm sinh. Có thể bổ sung folate bằng các thực phẩm như rau xanh, trái cây thuộc họ cam chanh, các loại hạt, hải sản,…
Bệnh gan
Bệnh gan thường được dùng để chỉ những tình trạng bệnh mạn tính liên quan đến gan như viêm gan, xơ gan, suy gan,… Nghiên cứu cho thấy xơ gan hoặc bệnh gan do lạm dụng rượu bia là những nguyên nhân gây gia tăng kích thước tế bào hồng cầu.[5]
Hội chứng rối loạn sinh tủy
Hội chứng rối loạn sinh tủy là một nhóm các rối loạn xảy ra do các tế bào máu trong tủy xương không trưởng thành đầy đủ hoặc không phát triển thành tế bào máu khỏe mạnh. Kết quả là các tế bào máu này chết trong tủy xương hoặc ngay sau khi nhập vào tuần hoàn máu. Theo thời gian, số lượng tế bào bất thường vượt quá số lượng tế bào khỏe mạnh, gây ra các bệnh lý liên quan đến thiếu hồng cầu, thiếu bạch cầu và thiếu tiểu cầu.[6]
Các nguyên nhân khác
Các nguyên nhân khác gây MCV trong máu tăng cao có thể là do suy giáp, đa u tủy xương, nhiễm HIV, hội chứng Down,…[3]
Nguyên nhân làm chỉ số MCV trong máu thấp là gì?
Chỉ số MCV thấp là dấu hiệu cho thấy kích thước hồng cầu nhỏ hơn mức bình thường. Thiếu máu thiếu sắt là nguyên nhân thường gặp nhất khiến chỉ số MCV thấp.
Thiếu máu do thiếu sắt
Thiếu máu thiếu sắt là nguyên nhân phổ biến nhất gây ra thiếu máu hồng cầu nhỏ nhược sắc. Thiếu máu do thiếu sắt xảy ra khi cơ thể không đủ sắt để sản xuất hemoglobin trong hồng cầu. Khi bị thiếu máu do thiếu sắt, tế bào hồng cầu sẽ có màu nhạt hơn và có kích thước nhỏ hơn bình thường.[7]
Bệnh Thalassemia
Thalassemia là một dạng rối loạn máu do di truyền, dẫn đến sự hình thành bất thường của hemoglobin. Thalassemia gây phá hủy các tế bào hồng cầu, từ đó gây nên tình trạng thiếu máu hồng cầu nhỏ.
Các nguyên nhân làm chỉ số MCV thấp khác
Một số nguyên nhân ít gặp hơn gây giảm MCV như ngộ độc chì, nhiễm khuẩn Helicobacter pylori, thiếu máu do mắc bệnh mạn tính,…[8]
Cách đọc chỉ số MCV trong xét nghiệm máu
Xét nghiệm MCV là xét nghiệm dùng để theo dõi kích thước trung bình của hồng cầu. Chỉ số MCV thường là một phần trong xét nghiệm tổng phân tích tế bào máu (Công thức máu – gồm nhiều chỉ số như EOS, BASO, PLT, WBC,…).
Chỉ số MCV cao hơn hoặc thấp hơn so với mức bình thường (Chỉ số MCV bình thường ở người lớn là từ 80 đến 100 femtoliter) đều báo hiệu các vấn đề khác nhau nhưng vẫn cần nhiều xét nghiệm khác để chẩn đoán chính xác.
Kết quả trả về bao gồm rất nhiều các chỉ số khác nhau, khi đó Cô chú, Anh chị tìm chữ viết tắt MCV và đối chiếu giá trị bên cạnh để biết được chỉ số MCV là bao nhiêu.
Khi nhận kết quả, hãy tham vấn với bác sĩ để có chẩn đoán chính xác nhất về sức khỏe của bản thân, tuyệt đối không được tự chẩn đoán tình trạng của mình.
Cần chuẩn bị gì trước khi đi xét nghiệm chỉ số MCV?
Chỉ số MCV là một phần của xét nghiệm tổng phân tích tế bào máu. Trong đó, xét nghiệm tổng phân tích tế bào máu là một xét nghiệm gồm nhiều chỉ số như chỉ số MONO, HGB, LYM, NEU,…. Xét nghiệm công thức máu là một xét nghiệm cơ bản và không đòi hỏi quá nhiều sự chuẩn bị. Tuy nhiên, để việc xét nghiệm diễn ra nhanh chóng và thuận tiện, Cô chú, Anh chị cũng nên lưu ý một vài điều sau.
Một số lưu ý trước khi đi xét nghiệm máu:
- Không cần nhịn ăn trước khi xét nghiệm
- Trao đổi về toa thuốc đang sử dụng
- Mặc đồ thoải mái
- Liên hệ trước với cơ sở y tế
Câu hỏi thường gặp
Chỉ số MCV là gì?
Chỉ số MCV cho biết thể tích trung bình của hồng cầu. Đây là một trong các chỉ số trong xét nghiệm tổng phân tích tế bào máu. Chỉ số MCV bình thường ở người lớn là từ 80 đến 100 femtoliter.
Chỉ số MCV thấp có sao không?
Chỉ số MCV thấp khi MCV thấp dưới 80 fL, nghĩa là kích thước hồng cầu đang nhỏ hơn bình thường. Các nguyên nhân khiến chỉ số MCV giảm bao gồm thiếu máu do thiếu sắt hoặc mắc bệnh thalassemia. Do đó, nếu chỉ số MCV của Cô chú, Anh chị thấp thì nên đến gặp bác sĩ để tìm nguyên nhân và biện pháp chữa trị phù hợp.
Chỉ số MCV cao có sao không?
Chỉ số MCV cao khi MCV trên 100 fL, lúc này hồng cầu có kích thước lớn hơn bình thường. Nguyên nhân thường gặp là do thiếu vitamin B12 hoặc vitamin B9.Mặc dù ít gặp hơn nhưng các rối loạn chức năng gan hay bệnh về tủy xương cũng có thể gây tăng chỉ số MCV.
Tài liệu tham khảo
- professional, Cleveland Clinic medical. “Mean Corpuscular Volume (MCV) Blood Test V.” Cleveland Clinic, my.clevelandclinic.org/health/diagnostics/24641-mcv-blood-test. Accessed 18 Dec. 2023.
- “MCV (Mean Corpuscular Volume): MedlinePlus Medical Test.” MedlinePlus, U.S. National Library of Medicine, medlineplus.gov/lab-tests/mcv-mean-corpuscular-volume/. Accessed 18 Dec. 2023.
- Seladi-Schulman, Jill. “Does a High MCV (Mean Corpuscular Volume) Mean You Have Cancer?” Healthline, Healthline Media, 4 Apr. 2023, www.healthline.com/health/cancer/does-high-mcv-mean-cancer.
- professional, Cleveland Clinic medical. “Vitamin B12 Deficiency: Symptoms, Causes & Treatment.” Cleveland Clinic, my.clevelandclinic.org/health/diseases/22831-vitamin-b12-deficiency. Accessed 18 Dec. 2023.
- professional, Cleveland Clinic medical. “How to Recognize Liver Disease.” Cleveland Clinic, my.clevelandclinic.org/health/diseases/17179-liver-disease. Accessed 18 Dec. 2023.
- “Myelodysplastic Syndromes.” Mayo Clinic, Mayo Foundation for Medical Education and Research, 26 Oct. 2022, www.mayoclinic.org/diseases-conditions/myelodysplastic-syndrome/symptoms-causes/syc-20366977.
- Cafasso, Jacquelyn. “Iron-Deficiency Anemia: Symptoms, Causes, and More.” Healthline, Healthline Media, 6 Feb. 2023, www.healthline.com/health/iron-deficiency-anemia.
- Ahamed, Riyaz. “What Is MCV Blood Test?: Causes & Symptoms of High & LOW MCV Levels in Blood.” DxSaver.Com – Affordable Medical Test in the U.S., 17 July 2023, www.dxsaver.com/mcv-blood-test-cost/.
