CA 15-3 là gì?
Chất chỉ điểm ung thư là một chất được các tế bào của cơ thể sản xuất khi đáp ứng với sự có mặt của ung thư. Kháng nguyên ung thư 15-3 (cancer antigen 15-3) là một glycoprotein được bộc lộ trên các tế bào ung thư biểu mô tuyến và tìm thấy trong máu của các bệnh nhân bị các bệnh lý lành tính và ác tính của vú, cũng như các ung thư biểu mô vú đã di căn gan và xương, nồng độ CA 15-3 cao nhất ở bệnh nhân ung thư vú đã di căn.
Mục đích và chỉ định xét nghiệm CA 15-3
CA 15-3 là chất chỉ điểm ung thư biểu mô vú.
Yêu cầu khi đi xét nghiệm CA 15-3
- Xét nghiệm được tiến hành trên huyết thanh.
- Bệnh nhân không cần nhịn ăn trước khi lấy máu xét nghiệm.
Lợi ích của xét nghiệm CA 15-3
- Xét nghiệm hữu ích trong chẩn đoán ung thư vú và đánh giá ung thư vú đã có di căn hay chưa.
- Nồng độ CA 15-3 tăng lên 10% ở các khối u lành tính của vú, 30 – 50 % ở các ung thư vú chưa di căn, 70 – 80 % ở ung thư vú đã di căn.
- Nồng độ CA 15-3 ở các tình trạng không phải là bệnh lý ung thư có xu hướng ổn định theo thời gian, trái lại trong ung thư vú di căn nồng độ này tăng liên tục.
- Xét nghiệm hữu ích để theo dõi đáp ứng điều trị ở bệnh nhân ung thư vú, nhất là ở các đối tượng có CA 15-3 ban đầu cao hơn bình thường.
Giá trị bình thường CA 15-3
< 38 U/mL hay < 38 kU/L
Tăng nồng độ CA 15-3
Nguyên nhân chính thường gặp là:
- Ung thư vú và ung thư vú đã di căn (khoảng 80% các ung thư đã di căn).
- Các ung thư biểu mô khác: tuỵ, phổi, buồng trứng, đại trực tràng, gan.
- Các nguyên nhân khác: viêm gan mạn, xơ gan, xơ nang của vú, sarcoidose, lupus ban đỏ hệ thống.
Lưu ý
- Do nồng độ CA 15-3 có thể không tăng ở giai đoạn sớm của ung thư vú nên xét nghiệm CA 15-3 không hữu ích khi sử dụng với mục đích sàng lọc ung thư vú. Xét nghiệm tìm CA 15-3 cũng không được sử dụng để chẩn đoán xác định ung thư vú.
- CA 15-3 không đặc hiệu đối với ung thư vú do tăng nồng độ CA 15-3 cũng được tìm thấy ở bệnh nhân không bị ung thư vú (xơ gan) và ở bệnh nhân bị ung thư khác.
- CA 15-3 được coi là chỉ dấu tương đương với CA 27-29 trong các chỉ định được áp dụng.
Mời Cô Chú, Anh Chị tìm hiểu thêm về các loại dấu ấn ung thư khác:
> CEA là gì? Chỉ số CEA bao nhiêu là nguy hiểm?
> CA 19-9 là xét nghiệm gì? Chỉ số bao nhiêu là nguy hiểm?
◊ TÀI LIỆU THAM KHẢO:
Các xét nghiệm thường quy áp dụng trong thực hành lâm sàng 2013, PGS.TS. Nguyễn Đạt Anh – DSCKII. Nguyễn Thị Hương.
