ĂN NHANH NO

Ăn nhanh no là tình trạng khá phổ biến trong cuộc sống thường ngày. Nguyên nhân có thể do thức ăn, chế độ sinh hoạt và làm việc,… Tuy nhiên, nếu có cảm giác ăn nhanh no kéo dài thì Cô Bác, Anh Chị cần cảnh giác những nguyên nhân đến từ các bệnh lý khác gây ra.

Ăn nhanh no là gì?

Ăn nhanh no là cảm giác no sớm dù ăn ít thức ăn hơn khẩu phần ăn bình thường. Nếu cố gắng ăn đủ bữa người bệnh có thể xuất hiện các triệu chứng khác như đầy bụng, đau thượng vị, buồn nôn và nôn. Triệu chứng ăn nhanh no có thể là dấu hiệu cảnh báo tình trạng bất thường ở dạ dày – tá tràng như viêm loét, bị nhiễm khuẩn Hp hoặc thậm chí các bệnh lý nghiêm trọng như ung thư tiêu hóa hay bệnh đái tháo đường. Một số tình trạng dẫn đến xuất huyết đường tiêu hóa, thiếu máu nếu không được điều trị kịp thời.

Lượng calo cần tiêu thụ mỗi ngày để duy trì mức độ dinh dưỡng phụ thuộc vào các yếu tố sau:

• Độ tuổi
• Chiều cao, cân nặng
• Giới tính
• Mức độ hoạt động
• Gen

Tình trạng ăn nhanh no không kèm theo các triệu chứng khác có thể thường gặp ở người chán ăn tâm thần, suy dinh dưỡng hoặc có chế độ ăn uống, sinh hoạt không lành mạnh. Tuy nhiên, tình trạng ăn nhanh no kéo dài thường xuyên có thể ảnh hưởng đến sức khỏe, thiếu hụt chất dinh dưỡng, đói và lâu lành vết thương.

Bệnh liệt dạ dày

Bệnh liệt dạ dày là nguyên nhân phổ biến gây triệu chứng ăn nhanh no. Liệt dạ dày là tình trạng các cơ co thắt của dạ dày hoạt động không bình thường làm cản trở quá trình tiêu hóa thức ăn. Khi đó, dạ dày sẽ không co bóp, nghiền nát thức ăn hoặc đưa thức ăn xuống ruột non bình thường. Lúc này thức ăn ở lại lâu hơn trong dạ dày gây triệu chứng ăn nhanh no, buồn nôn, nôn, đầy hơi, ợ nóng, đau dạ dày, chán ăn,…

Theo Viện Quốc gia về Bệnh Tiểu đường và Tiêu hóa và Bệnh thận của Hoa Kỳ (NIDDK), bệnh đái tháo đường là nguyên nhân chính gây liệt dạ dày. Bệnh đái tháo đường gây tổn thương dây thần kinh điều khiển hoạt động của dạ dày. Một số bệnh lý khác có thể dẫn đến biến chứng liệt dạ dày, bao gồm:

• Bệnh Parkinson.
• Đa xơ cứng.
• Người biếng ăn hoặc ăn vô độ.
• Tiền sử phẫu thuật đường ruột.
• Lạm dụng một số loại thuốc.

Ung thư tiêu hóa

Ăn nhanh no cũng là một trong 10 triệu chứng phổ biến của các bệnh lý ung thư hoặc tác dụng phụ của các phương pháp điều trị ung thư. Cảm giác no sớm ở người bệnh ung thư có xu hướng đi kèm với sụt cân, chán ăn và thay đổi khẩu vị. Một số bệnh lý ung thư gây triệu chứng ăn nhanh no, bao gồm:

• Ung thư dạ dày: hình thành khối u ở dạ dày gây cảm giác no sớm, chứng khó tiêu, buồn nôn, nôn ói và đầy hơi sau khi ăn.
• Ung thư ruột non, ung thư tá tràng: hình thành các khối u trong ruột non khiến người bệnh có cảm giác nhanh no, đầy bụng. Các triệu chứng khác của bệnh ung thư tá tràng bao gồm đau bụng, buồn nôn, sụt cân và chảy máu đường tiêu hóa trên.
• Ung thư tuyến tụy: đôi khi gây cảm giác no sớm. Tuyến tụy là cơ quan nằm phía sau dạ dày, có chức năng hỗ trợ tiêu hóa. Đau bụng sau lưng, chán ăn, sụt cân, vàng da và mắt có thể là dấu hiệu của một khối u trong tuyến tụy.

Tầm soát ung thư tiêu hóa định kỳ cũng giúp bệnh nhân phát hiện ung thư giai đoạn sớm, giúp ngăn ngừa và điều trị hiệu quả hơn.

Hội chứng ruột kích thích

Hội chứng ruột kích thích (IBS) là tình trạng rối loạn chức năng tiêu hoá ở đại – trực tràng. Triệu chứng thường gặp nhất của hội chứng ruột kích thích là thay đổi tần suất đi tiêu. Ngoài ra, hội chứng ruột kích thích có thể kèm theo các dấu hiệu, triệu chứng khác như:

• Cảm giác ăn nhanh no.
• Đau bụng, co thắt cơ bụng hoặc chướng bụng.
• Nhu động ruột thay đổi bất thường.
• Thường bị táo bón hoặc tiêu chảy kéo dài.

Trào ngược dạ dày – thực quản

Bệnh trào ngược dạ dày – thực quản (GERD) là tình trạng dịch axit từ dạ dày trào ngược lên thực quản.

Trào ngược axit dạ dày làm kích ứng niêm mạc thực quản gây ợ nóng, ợ trớ và ăn nhanh no. Các dấu hiệu và triệu chứng phổ biến của bệnh trào ngược dạ dày – thực quản, bao gồm:

• Cảm giác nóng rát ở ngực (ợ nóng), thường là sau khi ăn, có thể nặng hơn vào ban đêm.
• Ợ trớ.
• Tức ngực.
• Khó nuốt.
• Khó tiêu do axit.
• Khó thở, ho khan.
• Buồn nôn, nôn.
• Miệng tiết nhiều nước bọt, hôi miệng, mòn men răng.

Xét nghiệm

Các xét nghiệm cận lâm sàng như xét nghiệm máu và xét nghiệm phân có thể được bác sĩ yêu cầu.

• Xét nghiệm máu toàn phần (CBC): xác định nồng độ hồng cầu, bạch cầu giúp bác sĩ đánh giá tổng thể và phát hiện các rối loạn bao gồm nhiễm trùng ống tiêu hóa, xuất huyết đường tiêu hóa, thiếu máu.
• Xét nghiệm phân: giúp phát hiện máu ẩn trong phân của tình trạng xuất huyết đường tiêu hóa, tìm ra những gene biến đổi có dấu hiệu là ung thư đại – trực tràng, xét nghiệm phân gồm có 3 loại là gFOBT, FIT và DNA.

Nội soi ống tiêu hóa

Phụ thuộc vào các triệu chứng và tiểu sử bệnh mà Cô Bác, Anh Chị có thể được chỉ định nội soi theo từng cơ quan hoặc toàn bộ ống tiêu hóa. Bác sĩ sẽ sử dụng dây soi có gắn camera độ phóng đại trên 500 lần, soi đến cấp độ tế bào kết hợp công nghệ trí tuệ nhân tạo AI để chẩn đoán chính xác và đồng nhất kết quả.

• Nội soi ống tiêu hóa trên (bao gồm nội soi thực quản, nội soi dạ dày và nội soi tá tràng) để kiểm tra trong lòng thực quản, dạ dày và tá tràng.
• Nội soi ống tiêu hóa dưới (nội soi đại – trực tràng) để kiểm tra đại – trực tràng gồm nội soi đại tràng sigma hoặc nội soi đại tràng toàn bộ.
• Nội soi viên nang.

Nội soi là phương pháp thông dụng và có độ chính xác cao để chẩn đoán các bệnh lý ống tiêu hóa. Tùy thuộc vào tình trạng sức khỏe, biểu hiện lâm sàng, kết quả xét nghiệm mà phương pháp nội soi có hoặc không có sinh thiết.

Chẩn đoán hình ảnh

Bác sĩ có thể chỉ định Cô Bác, Anh Chị thực hiện một số chẩn đoán hình ảnh và đánh giá chức năng dạ dày, bao gồm:

• Chụp X-quang: để bác sĩ quan sát hình ảnh toàn bộ thực quản, dạ dày và tá tràng, chẩn đoán bệnh liệt dạ dày. Phương pháp này hạn chế về khả năng chẩn đoán bệnh trào ngược dạ dày – thực quản nhưng giúp loại trừ các tình trạng bệnh lý khác như viêm dạ dày, loét dạ dày – tá tràng.
• Siêu âm bụng: kỹ thuật hình ảnh sử dụng sóng âm thanh để tìm kiếm các bất thường bên trong dạ dày.
• Chụp CT hoặc chụp cộng hưởng từ ổ bụng: đối với những bệnh nhân mắc chứng táo bón, đã từng phẫu thuật bụng hoặc chứng rối loạn chức năng ruột non.
• Chụp cắt lớp dạ dày: người bệnh nuốt thức ăn (lỏng hoặc rắn) có chứa thuốc phóng xạ phát bức xạ gamma. Dùng thiết bị xạ hình thích hợp chụp hình động và định lượng các chỉ số thời gian, tỷ lệ % hoạt độ phóng xạ từ dạ dày đã chuyển xuống ruột non hoặc hoạt độ phóng xạ còn lại trong dạ dày theo từng thời điểm. Kỹ thuật giúp đánh giá chức năng co bóp của dạ dày thể hiện qua thời gian chuyển toàn bộ thức ăn từ dạ dày vào hết ruột non.
• Xét nghiệm hơi thở dạ dày – GE breath test (GEBT): test hơi thở đánh giá liệt dạ dày được FDA chấp thuận trong chẩn đoán liệt dạ dày, không xâm lấn, giá thành thấp hơn xạ hình và không tiếp xúc phóng xạ.
• Kiểm tra SmartPill GI: sử dụng viên nang uống có chứa các cảm biến (sensors) giúp đo nồng độ pH, áp suất, nhiệt độ trong toàn bộ hệ tiêu hóa và tốc độ di chuyển của thức ăn từ dạ dày xuống đường ruột.